سامانه استعلام مدارک تحصیلی راهی برای شفاف سازی است - وبلاگ دیور

به گزارش وبلاگ دیور، یکی از مهم ترین سامانه هایی که در دولت دوازدهم به بهره برداری رسید، سامانه استعلام مدارک تحصیلی (estelam.msrt.ir)است. این سامانه یکی از 25 سامانه پایه پایگاه داده های کشور است که در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسید و در جلسه هفدهم شورای اجرایی فناوری اطلاعات افتتاح شد.

رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات با بیان مطلب فوق در گفت و گوی اختصاصی به ایران گفت: کارکرد این سامانه مقابله با جعل مدارک و تکمیل فرآیند الکترونیک شدن خدمات (از ثبت نام تا صدور مدارک آموزش عالی) و ایجاد زمینه های شفافیت در مدارک تحصیلی است.

باقری اصل اضافه نمود: در فاز نخست این طرح، بخشی از اطلاعات مدارک (از سال 80 به بعد) با همکاری وزارت علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی و بخش آموزش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دسترس قرار گرفته است و افراد می توانند با ارائه اطلاعات هویتی خود و همین طور به وسیله احراز هویتی که به وسیله سامانه سازمان ثبت احوال و شاهکار وزارت ارتباطات انجام می گردد به مدرک خود دسترسی یابند. البته بعد از تکمیل اطلاعات، دامنه دسترسی به اطلاعات روز به روز کامل شده و می توانیم شاهد ارائه استعلام مدارک تحصیلی کامل به صورت گسترده باشیم.

باقری اصل اضافه نمود: در این سامانه فرآیند ثبت نام دانشجویان به صورت ایزوله و الکترونیکی هم فراهم شده و در حال تکمیل است. افرادی که در کنکور سازمان سنجش قبول می شوند حال به صورت کامل به وسیله این سامانه احراز هویت آنها انجام می گردد و دیگر نیازی به دریافت اطلاعات دانشگاه ها از سازمان سنجش وجود ندارد. حتی ارتباط این سامانه با سامانه پلیس ناجا برای فرآیند سربازی و اعزام به خدمت نیز برقرار شده است و در حال پوشش آن هم هستیم و اینکه قرار است مدارک تحصیلی با امضای الکترونیکی منتشر گردد که امیدواریم این کار با یاری وزارت علوم و تحقیقات فراهم گردد.

وی گفت: اکنون چالشی در شورای اجرایی فناوری اطلاعات مطرح شده به این ترتیب که اطلاعات به صورت آزاد نیز در اختیار مردم قرار بگیرد. مثلاً اگر بخش خصوصی برای استخدام فردی خواست مدرک تحصیلی او را استعلام کند، با ارائه نام و نام خانوادگی و کد ملی شخص، این امکان فراهم گردد. این اقدام از این منظر که شفافیت ایجاد می نماید، می تواند اقدام خوبی باشد اما نکته کلیدی که در این میان وجود دارد، این است که آیا از نظر حقوقی و حریم خصوصی می توان بدون رضایت، اطلاعات مدرک تحصیلی فردی را در اختیار دیگران قرار داد؟

دبیرشورای اجرایی فناوری اطلاعات اضافه نمود: در این زمینه آنالیز های فنی و حقوقی انجام دادیم. از آنجایی که بر اساس دسترسی آزاد به اطلاعات، مدارک جزو اطلاعات شخصی محاسبه نشده (و فارغ از اینکه مدارک جزو اطلاعات شخصی است یا خیر) هنوز قانونی در زمینه حریم خصوصی و حفاظت از داده های شخصی به تصویب نرسیده، بنابراین برای استعلام مدارک تحصیلی به وسیله شخص ثالث فعلاً منع قانونی ندارد. این راه چاره ها را در نامه ای از معاونت حقوقی رئیس جمهوری استعلام کردیم.

باقری اصل در ادامه گفت: پیشنهاد ما این است با اینکه برای ارائه اطلاعات مدارک تحصیلی فعلاً منع قانونی وجود ندارد، اطلاعات مختصری از مدرک تحصیلی فرد به شخص ثالث ارائه گردد. مثلاً ارائه اطلاعاتی که فرد مدرک تحصیلی در مقطع دانشگاهی را دارد یا ندارد، کفایت کند و دیگر نیازی به ارائه جزئیات اطلاعات مدرک مانند معدل، سال اخذ مدرک تحصیلی، ریز نمرات و... نباشد. البته منتظر هستیم تا معاونت حقوقی رئیس جمهوری درباره این پیشنهاد اعلام نظر کند.

وی درباره کارهای در دست اقدام در این سامانه نیز گفت: سامانه دیگری را نیز با همکاری وزارت آموزش و پرورش برای استعلام دیپلم (emt.medu.ir) ایجاد کردیم که فاز اول آن بزودی افتتاح خواهد شد. در این بخش هم چالش هایی مانند بحث کیفیت دیتاها که امکان تقلب دارد، وجود داشت و با برطرف آن تا بهمن ماه، بخشی از استعلام ها از سامانه صورت می گیرد.

وی در ادامه گفت: این سامانه ها بر اساس قانون، تعرفه 2هزار و 300 تومانی دارد تا این اطلاعات استعلامی را در اختیار افراد بگذارد اما برای استعلام برای سازمان ها و نهادهای دولتی رایگان است.

باقری اصل در سرانجام یادآور شد یکی از دغدغه های مردم در چند سال اخیر بحث استعلام مدارک تحصیلی بوده است به طوری که وقتی یک نماینده مجلس احراز صلاحیت می شد، در نهایت به دلیل اشکالی که در مدرک تحصیلی اش وجود داشت، امکان حضور در مجلس از او سلب می شد. یا پرونده های زیادی وجود داشت که به دلیل اینکه مدارک تحصیلی شفاف نبود، خود چالشی را برای موقعیت های حقوقی یک فرد در انتصاب یک پست ایجاد می کرد بنابراین با راه اندازی این سامانه از دولت الکترونیک این دغدغه مردم در حال برطرف شدن است.